یکی از موضوعاتی که رادیو فردا به واکنش واداشته است، ساز مخالفت اتحادیه اروپا با برخی تصمیمات زورگویانه دولت آمریکاست. ساز مخالفی که حالا جنبه عملی به خود گرفته است و اتحادیه اروپا میخواهد سازوکار «وسیله برای هدفی ویژه» (اسپیوی) را دقیقاً در روز سیزده آبان به صورت نمادین افتتاح کند.
رسانه آمریکایی رادیو فردا در یادداشت «تحریم ایران، نقطه عطف در مناسبات آمریکا و اروپا؟» اعتراف کرد:
«با نزدیکشدن چهارم نوامبر (۱۳ آبان) و آغاز دور جدید تحریمهای آمریکا علیه ایران، واشینگتن با شدت هر چه تمامتر به دنبال آن است که فروش نفت ایران را به صفر برساند و ارتباطات مالی و بانکی این کشور را با جهان مانند فاصله ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۵ قطع کند. اروپا در هر دو زمینه اما نظری مخالف دارد، بدون آنکه در عرصه عملی هنوز به رویکردی قاطع و اثربخشی رسیده باشد.»
و ضمن ببر کاغذی نامیدن اروپا، مدعی شد:
«اروپاییها تقریباً به این نتیجه رسیدهاند که نهایتاً فشار آمریکا بر سوئیفت بیتأثیر نمیماند و این نهاد و بانکهای مختلف جهان به خصوص با نقشی که دلار در مبادلات جهانی دارد، شاید چارهای جز قبول خواست واشینگتن و تحریم ایران نبینند. از این رو آنها برای نگهداشتن ایران در برجام و برای ممانعت از شکلگیری این تصور که اروپا یک ببر کاغذی بیش نیست، در صدد ایجاد مکانیسمها و تمهیداتی هستند که ارتباطات مالی ایران با جهان قطع نشود، بدون آنکه نیازی به سوئیفت و نیز استفاده از دلار باشد.»
اما حالا به اذعان خود رادیو فردا، در مطلب «ساز و کار اروپا برای تجارت با ایران «به طور نمادین» از ۱۳ آبان برقرار میشود» این ببر کاغذی، اقدامات عملی دیگری نیز انجام داده است:
«دیپلماتهای غربی میگویند که ساز و کار جدید اتحادیه اروپا به منظور کمک به ایران برای دریافت پول صادرات خود از روز چهارم نوامبر، برابر با ۱۳ آبان، «به طور نمادین» آغاز خواهد شد.»
خصوصاً که افتتاح نمادین این سازوکار دقیقاً تاریخ ۱۳ آبان انتخاب شده است که یک سو سالروز اشغال سفارت امریکا در ایران و از سوی دیگر روز آغاز مرحله دوم تحریمهای آمریکا علیه تهران است که صنعت نفت ایران و به صفر رساندن صادرات این محصول را هدف گرفته است.
اتحادیه اروپا رژیم حقوقی را آماده کرده است که اجازه میدهد ارتباط تجاری و اقتصادی با ایران با وجود تحریمها حفظ شود. فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با تاکید بر این موضوع در مقر سازمان ملل گفته بود: «به این ترتیب شرکتهای اروپایی و دیگر شرکتهای کشورهای امضا کننده برجام میتوانند ارتباط بانکی و تجاری خود با ایران را حفظ کنند».
به گفته موگرینی اتحادیه اروپا متعهد خواهد شد تا مهمترین منبع درآمد ایران نفت به فروش برسد.
به گفته یک دیپلمات فرانسوی برای این کار اتحادیه اروپا قصد دارد دلار را به عنوان تنها ارز مورد مبادله برای خرید و فروش نفت از ایران را حذف کرده و جایگزینی برای آن تعیین کند. به گفته وی با توجه به ساز و کارهای جدید ایران میتواند با فروش نفت خود واردات را کما فی السابق از اروپا و دیگر کشورهای مهم آسیایی از جمله کره، چین و ژاپن ادامه دهد. این دیپلمات فرانسوی میگوید اروپا قصد دارد با این سازوکار جدید امنیت اقتصادی شرکتهای اروپایی که با ایران کار میکنند را تأمین کرده و این شرکتها را از تحریمهای آمریکا مصون بدارد.
هایکو ماس وزیر خارجه آلمان هم در نیویورک اعلام کرد که ما برای حفظ برجام نیاز داریم در عمل به ایران کمک کنیم که کمترین تأثیر را از تحریمهای آمریکا حس کند و اروپا هم چنان بتواند با این کشور به مبادله و تجارت ادامه دهد.
نمایندگان سه کشور اروپایی هم چنان بر این باورند که با کمک به اقتصاد ایران میتوانند محبوبیت حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران را در داخل نیز افزایش دهند. به گفته وزیر خارجه آلمان، اگر اروپا موفق به نجات برجام نشود دیگر حل بحرانهای منطقهای آسان نخواهد بود و اروپا وظیفه تاریخی برای حفظ برجام دارد.
چهارم نوامبر، موج جدید تحریمها که مستقیماً صادرات نفت و گاز ایران را نشانه میرود آغاز خواهد شد. به همین دلیل اتحادیه اروپا آخرین تلاشهایش را میکند تا تحریمهای جدید شرایط اقتصادی ایران را از این بدتر نکنند.